deneye dayanmayan bilgi doğuştan zihinde yer alan kabullenmeler tecrübeden bağımsız doğruluğu kabul edilen latince/a priori
“Apriori bilgi, oturduğun yerden bilgi sahibi olmaktan farksız gelir bana. Ona dayanan argümanlar doğrulama veya destek için bir kanıt gerektirmez. Deneyimlerden bağımsızdır ve doğru olduğu bilinen mantıktır. Bu inkar gerektirmeyen ve yormayan önermeler koltuk bilimi olarak adlandırılsa yeridir.”
“Descartes, Tanrı’nın varlığını a priori olarak da açıklamıştır. Ona göre zihinde mükemmel varlık fikri mevcuttur. Böyle bir varlığın fikri varsa o varlığın, var olma zorunluluğu da vardır. Örnek olarak;
Zira kanatlı veya kanatsız bir at tahayyül etmekte hürüm; fakat var olmayan bir Tanrı idrak etmekte hür değilim (DESCARTES, René. Metafizik Düşünceler 1997:191). ”
“Kant’a göre matematik sentetik aprioridir. Bu doğuştan gelen bilginin, sonuçlarla açıklayıcı hale gelmesi demektir. Örneğin 5+4 işlemini ele alalım. Bu işlemde 9 sonucunu henüz görmesek de, zihnimizde başlangıçtan beri yer alan apriori bilgiyle çözmüş oluruz. Sonuç getiren açıklayıcı yeni bilgi ise sentetiktir.”
“apriori” hayatımızın içinde. ona örnek vermek istersen, cümleler paylaştıkça güzel!